Ở độ tuổi 12, trẻ chính thức bước vào giai đoạn dậy thì đứng giữa ranh giới giữa trẻ con và người lớn. Các đặc điểm thể chất và tâm lý của trẻ lúc này rất phức tạp. Để có cách dạy con ở tuổi 12 đúng đắn, phù hợp và mang lại lợi ích lâu dài, ba mẹ hãy tham khảo bài viết tâm lý trẻ 12 tuổi sau từ Trung tâm 3S.
Phát triển về thể chất của 12 tuổi
Biểu hiện
Hầu hết các bé gái sẽ bắt đầu dậy thì ở độ tuổi 12 mặc dù một số trường hợp có thể xảy ra sớm hơn hoặc muộn hơn. Các biểu hiện thể chất đặc trưng trong giai đoạn này bao gồm: tăng chiều cao nhanh, phát triển ngực, có kinh nguyệt,...
Đối với bé trai, độ tuổi dậy thì trung bình là từ 13 đến 14 tuổi. Ở tuổi 12, trẻ thường bắt đầu xuất hiện các dấu hiệu dậy thì như xuất hiện râu và tăng cường cơ bắp, giọng nói cũng trở nên trầm hơn,...
Ba mẹ nên làm gì?
Ba mẹ nên trò chuyện với con về những thay đổi này để giúp trẻ hiểu rằng đây là quá trình phát triển bình thường. Ba mẹ cần dạy con về cách vệ sinh cá nhân đúng cách, bao gồm việc thường xuyên tắm rửa để hạn chế mùi cơ thể. Bên cạnh đó, hãy rèn luyện cho trẻ thói quen rửa tay sạch sẽ trước khi tắm, rửa mặt và thực hiện vệ sinh cá nhân nhằm hạn chế sự lây nhiễm của các vi khuẩn gây bệnh.
Phát triển về cảm xúc của 12 tuổi
Biểu hiện
Cảm xúc của trẻ 12 tuổi thường thay đổi nhanh chóng và liên tục. Sự thay đổi hormone là nguyên nhân chính dẫn đến những biến động này. Ngoài ra, việc thay đổi ngoại hình và những cảm xúc mới mẻ đối với người khác phái cũng khiến trẻ cảm thấy khó chịu. Ví dụ, mọc mụn có thể khiến trẻ tự ti và xấu hổ trong khi ánh mắt của người khác phái nhìn vào cơ thể có thể gây áp lực tâm lý. Những yếu tố này có thể dẫn đến các vấn đề như stress, lo âu và rối loạn ăn uống.
Ba mẹ nên làm gì?
Hãy thường xuyên trò chuyện với con để hiểu rõ cảm xúc và quyết định của trẻ. Nếu trẻ bày tỏ mong muốn làm điều gì đó, ba mẹ nên thỏa hiệp và ủng hộ. Việc đặt ra quá nhiều quy tắc có thể dẫn đến xung đột giữa ba mẹ và con cái.
Đối với trẻ 12 tuổi có tính bướng bỉnh, ba mẹ chỉ nên thể hiện sự ảnh hưởng của mình trong những vấn đề quan trọng như học tập, tình cảm và cách ứng xử. Những vấn đề như trẻ chưa dọn phòng hay cách ăn mặc không phù hợp với tiêu chuẩn của ba mẹ có thể được bỏ qua.
Tương tác xã hội
Biểu hiện
Trẻ 12 tuổi thường cảm thấy mình đã lớn và mong muốn có sự độc lập khỏi ba mẹ và gia đình. Chúng ngày càng quan tâm đến bạn bè và các mối quan hệ với bạn khác giới đồng thời khao khát thu hút sự chú ý và nổi bật trong nhóm bạn đồng trang lứa.
Hầu hết trẻ 12 tuổi thích có cơ hội tự quyết định và chịu trách nhiệm về hành động của mình. Chúng thường tham gia tích cực vào các hoạt động giải trí, văn thể mỹ và các hoạt động đội nhóm.
Ba mẹ nên làm gì?
Ba mẹ cần cố gắng cân bằng giữa việc tôn trọng sự riêng tư của con và giáo dục con về nhận thức. Hãy trở thành bạn đồng hành của con, khuyến khích trẻ chia sẻ những lo lắng về cuộc sống, như cảm xúc “cảm nắng” hay thần tượng ai đó. Sau khi lắng nghe, ba mẹ có thể chia sẻ suy nghĩ và đưa ra lời khuyên mà không phản đối hay áp đặt quá nhiều.
Do trẻ đang trải qua những thay đổi lớn và có thể cảm thấy áp lực khi tự giải quyết vấn đề, ba mẹ cần cho trẻ biết rằng chúng sẽ luôn nhận được sự hỗ trợ bất cứ khi nào cần.
Phát triển nhận thức
Biểu hiện
Mặc dù bộ não của trẻ 12 tuổi đã ngừng tăng kích thước nhưng các chức năng vẫn tiếp tục phát triển. Khả năng tư duy trừu tượng, giải quyết vấn đề và tư duy logic của trẻ được nâng cao. Tuy nhiên, kỹ năng tổ chức và kiểm soát hoạt động vẫn chưa hoàn thiện.
Trẻ có khả năng suy nghĩ logic hơn, có thể giải quyết các khái niệm mang tính giả thuyết và tập trung suy nghĩ để đưa ra nhận định dựa trên phân tích nhiều khía cạnh khác nhau. Ngoài ra, hầu hết trẻ 12 tuổi có khả năng ngôn ngữ và giao tiếp mạnh mẽ, có thể hiểu rõ các ngữ nghĩa bên cạnh nghĩa đen của tục ngữ và thành ngữ.
Ba mẹ nên làm gì?
Với nhận thức đang được nâng cao, ba mẹ cần chủ động theo dõi việc học của con. Hãy liên hệ với giáo viên và tự giám sát quá trình học tập của trẻ. Nếu kết quả học tập của trẻ giảm sút hoặc trẻ có những hành vi không tốt, ba mẹ cần tìm hiểu nguyên nhân để giải quyết. Nguyên nhân có thể bao gồm vấn đề sức khỏe, cảm giác cô lập ở lớp học, v.v.
Ngoài ra, ba mẹ cũng nên đăng ký cho con tham gia các khóa học năng khiếu và hoạt động trại hè để giúp trẻ rèn luyện và phát triển năng lực của mình. Các chương trình như POPS Kids Learn sẽ mang đến trải nghiệm tuyệt vời cho trẻ, giúp trẻ thử sức trong nhiều lĩnh vực như ngoại ngữ, nhạc cụ, hội họa và kỹ năng sống, đồng thời tạo cơ hội giao lưu với các bạn đồng trang lứa.
Những điều cần tránh trong cách dạy con khi 12 tuổi
-
Tránh hình phạt và la mắng: Trẻ 12 tuổi có cái tôi lớn và lòng tự trọng cao vì vậy ba mẹ không nên dùng đòn roi hay la mắng khi trẻ phạm lỗi. Những hành động này có thể khiến trẻ cảm thấy bất mãn, mất niềm tin và không chia sẻ nhiều với ba mẹ. Thay vào đó, ba mẹ nên đợi đến khi bình tĩnh để trao đổi với trẻ.
-
Quản lý chi tiêu hợp lý: Ba mẹ không nên kiểm soát quá mức chi tiêu của con. Thay vì từ chối yêu cầu tiền của trẻ, hãy hướng dẫn trẻ lập kế hoạch chi tiêu và dạy về giá trị của đồng tiền, giúp trẻ biết cách chi tiêu hợp lý và tự kiếm tiền.
-
Khuyến khích giao tiếp và kết bạn: Việc cấm đoán trẻ kết bạn với bạn khác giới có thể gây ra tác động tiêu cực. Thay vì ngăn cản, ba mẹ nên trang bị cho trẻ kiến thức về giới tính và tình dục để trẻ có thể giao lưu và bảo vệ bản thân.
-
Tôn trọng không gian riêng tư của con: Ba mẹ không nên ép buộc trẻ chia sẻ mọi điều. Thay vào đó, hãy cho trẻ không gian riêng để tự do theo đuổi sở thích và ước mơ, trong khi vẫn lắng nghe và đưa ra lời khuyên khi cần.
Lời kết
Giai đoạn dậy thì không chỉ gây ra sự hoang mang và bối rối cho tâm lý trẻ 12 tuổi mà còn khiến phụ huynh cảm thấy đau đầu. Việc trang bị kiến thức về sự thay đổi của con trong giai đoạn này sẽ giúp ba mẹ áp dụng phương pháp giáo dục hợp lý và khoa học. Hy vọng rằng những thông tin trên sẽ giúp ba mẹ tìm ra phương hướng giáo dục phù hợp cho con mình.
