Tính tự giác vốn có trong mỗi cá nhân nhưng nếu không có sự tác động từ môi trường và đặc biệt là từ cha mẹ, thói quen này khó có thể phát triển đầy đủ. Trước khi tạo động lực học tập cho con, cha mẹ hãy cùng Trung tâm 3S khám phá 4 bước rèn tính tự giác cho trẻ hiệu quả nhất.
Độ tuổi tốt nhất để đặt ra các quy tắc cho trẻ
Khi được 3 tuổi, trẻ sẽ bắt đầu nhận thức rằng bản thân mình là trung tâm của gia đình và bắt đầu quan sát, bắt chước các hành động và hình ảnh xung quanh. Đây là thời điểm quan trọng để bố mẹ bắt đầu dạy trẻ những phép tắc và cách cư xử đúng mực.
Trẻ ở độ tuổi này học kỹ năng xã hội rất nhanh và thường có xu hướng bắt chước những gì người khác làm. Để ngăn ngừa việc trẻ hình thành thói quen xấu hoặc hành vi sai trái, việc thiết lập quy tắc rõ ràng là rất cần thiết. Trong giai đoạn từ 3 - 6 tuổi, cha mẹ cần tập trung vào việc rèn luyện tính tự giác cho trẻ để đạt được hiệu quả tốt nhất.
4 quy tắc giúp rèn luyện tính tự giác cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ
Khi rèn luyện tính tự giác cho con, cha mẹ cần lưu ý 4 quy tắc sau.
Quy tắc trên bàn ăn
Ông William Hansen, một chuyên gia hàng đầu về nghi thức xã giao cho rằng chỉ qua một bữa ăn, một người quan sát tinh tế có thể đánh giá được trình độ học vấn và hoàn cảnh xuất thân của bạn.
Tại các quán ăn, bạn có thể dễ dàng thấy sự khác biệt giữa những đứa trẻ: một số gây ồn ào, ném thức ăn trong khi số khác ăn uống một cách ngoan ngoãn và không làm ồn. Những khác biệt này phản ánh mức độ giáo dục mà trẻ nhận được.
Không cần phải áp dụng quy tắc quá nghiêm ngặt nhưng cha mẹ nên dạy trẻ những chi tiết tinh tế như đợi người lớn ăn trước khi bắt đầu bữa, không chuyền thức ăn lung tung và không sử dụng điện thoại trong khi ăn.
Quy tắc học tập - nghỉ ngơi
Nhà tâm lý học William James từng nói: "Gieo hành động, gặt thói quen; gieo thói quen, gặt tính cách; gieo tính cách, gặt số phận." Điều này nhấn mạnh rằng để xây dựng thói quen tốt cho trẻ cần bắt đầu từ việc rèn luyện kỷ luật từ nhỏ.
Cha mẹ thường xuyên thức khuya và dậy muộn có thể ảnh hưởng tiêu cực đến con cái. Vì vậy, cha mẹ nên điều chỉnh thói quen của mình để trở thành tấm gương cho trẻ. Việc tạo ra một môi trường với thói quen lành mạnh giúp trẻ phát triển khả năng tự kỷ luật, cải thiện thói quen học tập và nghỉ ngơi từ đó nâng cao sức khỏe và hiệu quả học tập của trẻ.
Quy tắc tự quyết định
Nhiều cha mẹ thường muốn dành những điều tốt nhất cho con và làm thay mọi việc, từ dọn dẹp đồ chơi, thay quần áo đến đút cơm. Tuy nhiên, đến một thời điểm nhất định, cha mẹ cần để trẻ tự thực hiện những công việc này.
Trong những lần đầu tiên khi trẻ tự ăn cơm, thay quần áo hay đánh răng, trẻ có thể gặp khó khăn và gây ra một số rắc rối. Nhưng trẻ sẽ không thể tiến bộ và tự chăm sóc bản thân nếu không được thử sức. Cha mẹ nên buông tay và cho trẻ cơ hội khám phá, tự quyết định và phát triển đức tính tự giác.
Quy tắc về ranh giới
Tiến sĩ Montessori đề xuất ba nguyên tắc quan trọng mà các bậc cha mẹ nên giáo dục cho con: không làm hại bản thân, không làm phiền người khác và không phá hoại môi trường.
Nhiều cha mẹ thường quá nuông chiều con, cho rằng trẻ chưa đủ nhận thức để phân biệt đúng sai. Tuy nhiên, đây là quan điểm sai lầm. Thay vào đó, cha mẹ nên dạy trẻ hiểu rõ các ranh giới trong hành vi và trách nhiệm mà trẻ phải chịu khi vi phạm.
Lời kết
Thông qua bài viết trên Trung tâm 3S đã cung cấp cho bạn 4 quy tắc hữu ích để rèn tính tự giác cho trẻ ngay từ khi còn nhỏ. Hy vọng những thông tin này sẽ giúp các bậc phụ huynh trong việc giáo dục các bé.
